باسمه تعالی
قرآن وترس از مرگ، چرا؟
از چیزهایی که همه را نگران کرده و از آن ترس و وحشت و دلهره دارند، مرگ است. هیچکس در وقوع مرگ شک و تردیدی ندارد؛ اما چرا از آن میترسیم. این ترس چند عامل دارد:
1. ناآگاهی از حقیقت مرگ؛ آنان که از روی ناآگاهی مرگ را نسیت شدن و نابودی میدانند، از تصور مرگ به وحشت میافتند. نقل شده امام هادی علیه السلام نزد یکی از یارانش _ که مریض بود _ رفت و او را دید که از ترس مرگ به شدت گریه میکند. حضرت فرمود: چون مرگ را نمیشناسی از آن میترسی. قرآن کریم از قول منکران معاد میگوید: «اِنْ هِیَ إِلاَّ حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَنَحْیا وَما نَحْنُ بِمَبْعُوثِینَ؛ جز این زندگانی دنیایی ما، چیزی بعد از آن نیست، پس از مردن دیگر برانگیخته نخواهیم شد.» بدیهی است کسی که مرگ را نابودی میداند از تصور آن دچار ترس و دهشت میشود.
2. دلبستگی به دنیا؛ کسانی که در زندگی دنیا غوطهورند و به آن دلبستهاند، جداشدن از دنیا برایشان سخت و دشوار است. آموزههای دینی تأکید فراوان دارند که به دنیا و امکانات آن هرگز دلنبندید و سعی کنید زندگی شما زاهدانه باشد تا زندگی برای شما آسان و راحت شود و با شنیدن مرگ دچار ترس و وحشت نشوید. نقل کردهاند شخصی از رسول خدا صلی الله و علیه و آله پرسید: چرا من از مرگ خیلی میترسم؟ حضرت فرمود: آیا مال و ثروت داری؟ عرض کرد: آری. حضرت فرمود: آیا در راه خدا ثروت خود را مصرف میکنی؟ عرض کرد: خیر. حضرت فرمود: ترس تو به سبب از دست دادن اموالت است؛ چون میدانی با مرگ آنها از تو گرفته میشود.
3. کمی توش? آخرت؛ انسانی که میداند سفری ابدی در پیش دارد و برای آن توشهای ذخیره نکرده است از فرارسیدن مرگ هراسان است و آرزو میکند مرگش دیرتر فرارسد تا بتواند توشهای برای سرای آخرت فراهم کند.
4. گناه؛ کسانی که دستورات خدای متعال را به درستی به جا نیاوردهاند و میدانند که در سرای آخرت بازخواست خواهند شد و به کیفر کردارشان خواهند رسید، از مرگ هراس و وحشت دارند. قرآن کریم در باره این افراد میفرماید: «وَلا یَتَمَنَّوْنَهُ أَبَداً بِما قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَاللهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ؛[1] و هرگز مرگ را به سبب آنچه از پیش به دست خویش کردهاند، آرزو نخواهند کرد و خدا به حال ستمگران داناست.
5. نرسیدن به خواستههایشان؛ کسانی هستند که کاملاً به قیامت باور و ایمان دارند و در حد توان خود را مهیای آن کردهاند و از گناه هم خوداری میکنند، ولی نگران هستند که آیا طبق خواسته و امیدشان با آنان رفتار خواهد شد و آیا رحمت و عنایات خاصه الهی آنان را دربرخواهد گرفت یا نه؟ از این روی یاد مرگ آنان را دچار اضطراب و نگرانی میکند.